Kathedralen

De plattegrond van de kathedraal staat in het teken van het Latijnse kruis. Op de kathedraal komen naast Byzantijnse en gotische stijlen ook neo-Romaanse bouwstijlen voor. 43 Schilderijen met bijbelse motieven in frescotechnieken gemaakt door de Duitser Aleksander-Maksimilijan en Ljudevit Seitz. Maar twee schilderijen (Žrtvu Abrahamovu en Žrtvu Noinu) zijn gemaakt door de Italiaanse schilder Ljudevit Ansiglioni. De beelden zijn gemaakt door: Vatroslav Donegani, Tomo Vodički en Georg Feuerstein, de laatste maakte drie beelden.

Het orgel werd gemaakt door Franc Jenko uit Šentvida gelegen in de buurt van Ljubljana. Hij maakte het in 1936 omdat het eerste orgel verbrandde tijdens een brand in 1933, op de muren van de kerkschepen aan de zijden bevinden zich reliëfs van de kruistocht die in het marmer van Brac uitgehouwen zijn door Lujo Lozica. Onder het heiligdom bevinden zich crypten waarin de bischoppen van Ðakovac en Srijems zich bevinden. Tussen hen in imponeert de plaats waar J. J. Strossmayer begraven ligt. Zijn graf is toegedekt met een marmeren reliëf gemaakt door Rudolf Valdec.

Aan het einde van de Gornje ulice (straat), bij het klooster dat gebouwd is op een klif welke steil afdaalt in de zee, bevindt zich ook de kerk Uznesenja Marijina, een kathedraal. Men begon met de bouw in 1118 en in 1177 werd hij vernoemd naar de paus Aleksandar III. Dit is een weelderige Romaanse basiliek, die zeker de aandacht verdient daar het altaar met ciborie uit de VIIIde eeuw met laat-gotisch koorzetels en het beeld van sv. Kristofor uit de XIIde eeuw. De klokkentoren van de basiliek ligt verwijderd van de kerk en domineert de stad, hij is één van de mooiste in laat-Romaanse stijl uitgevoerd van Kroatië.

In de kathedraal Sv. Dujma op de hoofdingang bevinden zich houten deurpanelen bewerkt door Andrija Buvin uit 1214, binnenin vindt u een Romaans preekgedeelte, met laat-gotische en vroeg-renaissnace beelden (Bonino Da Milano en Juraj Dalmatinac), waardevolle barokschilderijen en in haar directe omgeving bevindt zich de rijke kathedraal met een zaal met schatten zoals relikwieën, kerkelijke boeken en kerkelijke kleding e.d..

De kathedraal Sveti Jakov in Šibenik, een drieschepige basiliek met drie absiden en een koepel (hoogte binnenin bedraagt 32 m). Met de constructie van de kathedraal werd begonnen in Venetiaans-gotische stijl, maar werd beeindigd in een Toscaans-renaissance stijl. Meer dan 150 jaren zijn voorbij gegaan voordat het besluit werd genomen voor de bouw van de kathedraal in 1402 en hij af was 1555. Met de bouw begon men in 1431 op de plek waar vroeger een kleinere kathedraal heeft gestaan zodoende heeft men het materiaal van de vroegere bestaande kerk gebruikt. De stenen waren afkomstig van Korčula, Susak, Brač, Rab en Krk.

Dit unieke sacrale monument is in het bijzonder een interessant voorbeeld van een uniek bouwwerk dat geen muurelementen heeft, en waar muren, plafonds en koepels geconstrueerd werden via unieke methoden (die als eerste door Juraj Dalmaltinac gebruikt werden) die later toegevoegd werden, in het geheel stapelt men precies uitgehouwen steendelen, een methode die gebruikt werd in de bouw.

Het resultaat is een samenstelling bestaand uit een stenengeheel, een methode van stapelen, en een absoluut harmonieus interieur, van een aan de buitenzijde grootuitziende kathedraal. De bouwtechniek is het beste te zien in de hoofdfasade (forma trolista) één van de oudste in Europa die als een unieke op natuurlijke wijze zich voortzet als een onderdeel van de drieschepige tekening van de kerk, in harmonie met de vorm.

In de nabijheid waar de straten Decumanus en Cardo (tegenwoordig Široka ulica) zich kruisen staat de kathedraal sv. Stošije (Anastazija), een Romaanse basiliek uit de XIIde/XIIIde eeuw, bestaand uit drie kerkschepen, ofwel gebouwd als een vroegchristelijke basiliek. Op de voorgevel bevinden zich ingebouwde rondingen in rijen en in het binnen een roset die gerestaureerd werd in de XXste eeuw.

In de hal hiervoor bevindt zich een uit drie kerkschepen bestaande kerk genaamd sv. Barbara. In de absiden aan de zijden zijn overblijfselen van muurschilderingen uit de XIIIde eeuw bewaard gebleven. In de voorhal zijn Romaanse marmenen stoelen uit de XIIde/XIIde eeuw bewaard gebleven, alsook gotische koorbanken (1418-50). Bij het hoofdaltaar bevinden zich delen van het altaar uit de IXde eeuw; boven het altaar bevindt zich een gotisch cibori-baldahin uit 1332. De begane grond en de eerste verdieping van de klokkentoren zijn gebouwd in de Xvde eeuw; de bovenste verdiepen zijn gebouwd in 1892, naar het voorbeeld van de klokkentoren van de kathedraal in Rab, T. G. Jackson.

Vandaag de dag is de kathedraal van Zagreb heilig verklaard als Blažene Djevice Marije. Aan de buitenzijde is zij 77 meter en breed 46,20 meter. De hoogte van de torens bedragen 104 (noordelijke) en 105 (zuidelijke) meter. De oppervlakte binnenin bedraagt 1617 m² en kan meer dan 5000 gelovigen herbergen.

Het bisdom van Zagreb werd gesticht door de Hongaarse koning Ladislav ca. 1093/1094 hij gaf opdracht tot de bouw van de kathedraal. De bouw van de nieuwe kathedraal begon waarschijnlijk na 1102 en kwam tot stand in 1217. Zij werd gebouwd in een Romaanse overgangsstijl. Tijdens de overvallen van de Tataren in 1242 werd de nieuwe kathedraal ernstig beschadigd. De opbouw werd uitgevoerd door de bisschop Timotej tussen 1264 en1284 in gotische stijl. In die tijd werd het oostelijke basiliekgedeelte van de kathedraal gebouwd. De westelijke, ofwel het zaalgedeelte, het in gelijkhoge plafonds verdeeld in drie schepen, werd gebouwd tijdens de XIVde, XVde en in eerste helft van de XVIde eeuw. In de tweede helft van de XVde eeuw tot het eerste kwartaal van de XVIde eeuw werden de muren en torens rondom de kathedraal als bescherming tegen de Turken gebouwd. In de XVIIde eeuw moest de kathedraal twee grote branden doorstaan.

De verbouwingen duurden tot de tweede helft van de XVIIde eeuw. De laatste bouwwerkzaamheden hadden betrekking tot de bouw van de zuidelijke grote klokkentoren, die tegelijkertijd diende als uitkijktoren. Eind XVIIde en in XVIIIde eeuw krijgt de kathedraal een marmeren inventaris: een preekgedeelte uit 1698 en de overige 32 altaren – uitgevoerd in een op kunstgebied zeer waardevolle barokstijl .In de XIXde eeuw ten tijde van de bisschop Jurja Haulika werd het heiligdom (prezbiteri=zitgedeelte rondom het altaar) gerenoveerd: er werd een nieuw neo-gotische houten hoofdaltaar van de beeldhouwer Sickingera uit München neergezet. De bouwer van het orgel was Walcker uit Ludwigsburg hij maakte een nieuw orgel dat zich vandaag de dag in het koorgedeelte van de kathedraal bevindt. Hij behoord tot één van de tien meest waardevolste in de wereld.

In 1880 wordt Zagreb getroffen door een aardbeving, hierbij werd de kathedraal beschadigd. Voor haar restauratie maakte de architect Fridrich Schmidt het plan en de restauratie werd uitgevoerd door Hermann Bolle.

In de kathedraal liggen de overblijfselen begraven van de Kroatische hoge functionaris Petar Zrinski en de vorst Frane Krste Frankopana, neergeschoten in de Wiener Neustadt op 30 april 1671.